ایسنا/خراسان رضوی یک مدرس صنایع دستی گفت: گردشگران استان باید دستهبندی و سهم گردشگران از هر کشور مشخص شده و سپس سلیقه آنها مورد بررسی قرار گیرد. این اقدامات باید به صورت طرحهای پژوهشی اجرا شود و در خصوص آنها سرمایهگذاری صورت گیرد تا نتیجهبخش باشد.
ملیحه تمدن یزدیان در گفتوگو با ایسنا در خصوص عوامل موثر در توسعه صنایع دستی، اظهار کرد: قطعا آشنایی با نیاز مخاطبان امروز صنایع دستی و به بیان دیگر شناخت بازار هدف آن بسیار مهم است. همچنین قیمت تمامشده محصولات و قدرت خرید جامعه هدف باید مورد توجه قرارد گیرد. از طرفی باید آسیبی که این اتفاق ممکن است ایجاد کند را همیشه در نظر داشتهباشیم. در واقع گاهی به بهانه پایین آوردن قیمت نهایی محصولات صنایع دستی، از متریال کمارزش استفاده میشود. به عنوان مثال مواد و مصالح غیر طبیعی که امروزه غالبا در دسترس هستند، تنوع بیشتری دارند، همچنین قیمت کمتری داشته و از نظر کیفیت نیز ارزشی ندارند، به عنوان متریال ساخت محصولات صنایع دستی استفاده میشود.
وی ادامه داد: به عبارتی این مواد مصنوعی به دست تولیدکننده رسیده و جایگزین مواد طبیعی که یکی از شاخصههای مهم صنایع دستی هستند؛ میشود. صنایع دستی، تولید دست هنرمندان صنعتگر است و انرژی و زمان قابل توجهی برای تولید آن صرف میشود؛ به این ترتیب نباید این مصرف انرژی صرف متریال بیارزش شود و لازم است توجه ویژهای به این موضوع داشته باشیم. در حقیقت اغلب به بهانه پایین آوردن قیمت محصولات صنایع دستی، کیفیت آنها تنزل پیدا میکند و این اقدام در بلندمدت میتواند آسیبهای جدی به صنایع دستی کشور وارد کند.
لزوم در نظر گرفتن نیازهای مخاطب در طراحی محصولات صنایع دستی
این استاد صنایع دستی خاطرنشان کرد: نکته دیگری که در خصوص صنایع دستی قابل توجه است؛ در نظر گرفتن مسائل و نیازهای بهروز و جدید مخاطب در طراحی محصولات است. شاید امروزه مصارف صنایع دستی تغییر کرده باشد، اما این تغییر مصرف نباید به ساختار و ماهیت اصلی صنایع دستی آسیب برساند. با توجه و دقت به این شاخصهها میتوان محصولی جدید اما در عین حال بااصالت تولید کرد؛ به طوری که گستره وسیعی از مخاطبان را تحت پوشش خود قرار دهد.
تمدن در خصوص توسعه فروش محصولات صنایع دستی بیان کرد: قطعا زمانی که محصولات تولیدی با نیاز مخاطب امروز هماهنگ باشد، بازار هدف بزرگتری را به دست خواهد آورد. در واقع هرچه انعطافپذیری صنایع دستی بیشتر باشد، بازار هدف بزرگتری نیز خواهد داشت. در بسیاری از صنایع دستی ایران مشکل معرفی محصولات وجود دارد؛ به شکلی که دیگران از صنایع دستی که در مناطق مختلف ایران و برای مصارف خاصی تولید میشوند، اطلاعی ندارند. زیرا این محصولات بومی بوده و به شکل بومی نیز از آنها استفاده میشود.
وی تشریح کرد: از جمله این محصولات میتوان به دستبافتههای مختلف در شهرهای متفاوت ایران که کاربردهای گوناگونی نیز برای افراد بومی دارد، اشاره کرد. به عنوان مثال میتوان فرتبافی در استان خراسان را نام برد. این دستبافتهها پارچه بسیار لطیفی هستند که با استفاده از الیاف طبیعی بافته شده و میتوان از آنها به عنوان حوله مسافرتی استفاده کرد. اما تعداد کمی از افراد در شهرهای مختلف از وجود چنین پدیدهای خبردار هستند. این دستبافتهها در مناطق تولید خود استفاده میشود و حتی گاهی این مصرف در همان مناطق نیز دستخوش تغییرات میشود به طوری که دیگر از آنها استفاده نشده و تولید آن متوقف میشود.
ضرورت استفاده از امتیاز تنوع صنایع دستی ایران در معرفی به بازار هدف
این استاد صنایع دستی ادامه داد: در حالی که اگر دیگران نیز این محصول را بشناسند؛ ممکن است مورد استفاده آنها قرار گرفته و بازار بسیار خوبی را برای تولیدکننده آن محصول ایجاد کند. در این صورت به نظر من ابتدا باید معرفی محصولات صنایع دستی صورت گیرد؛ زیرا همانطور که میدانید ایران از نظر تنوع صنایع دستی در جایگاه ویژه ای قرار دارد و این تنوع، امتیاز و شاخصه بزرگی است که باید از آن استفاده کنیم. پس از معرفی محصولات به مردم کشورمان که میتوانند بازار هدف بزرگی برای صنایع دستی باشند، نوآوری در محصولات و تغییر در بعضی مصارف و فرم آنها قطعا به گسترش این بازار هدف کمک میکند.
صنایع دستی با کارکرد خود رابطه نزدیکی دارد
تمدن افزود: اصولاً صنایع دستی با کارکرد خود رابطه بسیار نزدیکی دارند. صنایع دستی به عنوان یک تولید هنری، صرفاً اثری زیبا نیست؛ بلکه اثری است که برای آن کارکردی نیز قائل هستیم. اگر بخواهیم در مورد دستهبندیهای صنایع دستی دنیای امروز صحبت کنیم؛ صنایع دستی ایران را میتوان در چند بخش بزرگ خلاصه کنیم. یکی از این بخشها صنایع مرتبط با معماری و در رابطه با نما و ظاهر ساختمانها مانند گچبری، آیینهکاری، آجرکاری، کاشیکاری و صنایعی از این قبیل است. این صنایع در واقع تکمیلکننده ساخت یک بنا هستند. طبیعتاً برای رشد این بخش از صنایع دستی باید با معماران و افراد فعال در صنعت ساختمان ارتباط برقرار کنیم.
وی اضافه کرد: ابتدا صنایع دستی باید برای این افراد به صورت دقیق معرفی شود. زیرا ممکن است این افراد کاربرد صنایع دستی در معماری را منحصر به آثار قدیمی بدانند؛ در حالی که این صنایع را میتوان با روشها و طرحهای جدید نیز اجرا کرد. به شکلی که در کنار این که ماهیت بسیار زیبا و جذابی دارند، روحی هنرمندانه در فضای ساختمان ایجاد کنند. بنابراین ما ناگزیر هستیم که با صنوف مختلف در ارتباط بوده و قابلیتهای صنایع دستی را برای آنها تشریح کنیم.
تمدن اظهار کرد: دسته بعدی صنایع دستی، مربوط به صنایعی است که نیاز روزانه ما هستند و به عنوان کالاهای کاربردی در زندگی روزمره ما مورد استفاده قرار میگیرند؛ مانند اسباب و لوازم، ظروف و آثار تزئینی چوبی، سفالی، فلزی، سنگی و… که در فضای خانه و محل کار ما استفاه میشوند. برای این بخش ما باید با طراحان و معماران داخلی که فضای داخلی ساختمانها را طراحی میکنند، در ارتباط باشیم تا بتوانیم آثار و قابلیتهای صنایع دستی در این بخش را به آنها معرفی کنیم.
اهمیت ارتباط با صنعت مد داخلی و جهانی و کارکرد صنایع دستی ایرانی در آن
وی افزود: دسته سوم لوازم شخصی و محصولاتی هستند که به عنوان پوشش و آرایههای شخصی استفاده میشوند. این دسته میتواند شامل زیورآلات و پوشاک باشد. لباسهای محلی و زیورآلات با متریال مختلف جزء این دسته محسوب میشوند. در خصوص این دسته از محصولات صنایع دستی شاید لازم باشد با افرادی که در صنعت مد و لباس فعالیت میکنند؛ در ارتباط باشیم. گاهی اوقات لازم است نه تنها با صنعت مد داخلی؛ بلکه با صنعت مد جهانی نیز ارتباط داشته باشیم تا شاهد استفاده از آثار صنایع دستی ایران در مد جهانی شویم. به این ترتیب ما ناگزیر از ارتباط با این سه حوزه مرتبط با صنایع دستی هستیم و باید سطح سلیقه و سواد بصری مخاطب خود در این سه حوزه را بالا ببریم تا این محصولات را بپذیرند؛ زیرا سطح سلیقه عموم به سمت نازل شدن سوق پیدا کرده است.
این استاد صنایع دستی بیان کرد: برای تحقق این هدف علاوه بر ارتباطگیری با افراد فعال در این زمینه باید وارد فضای جهانی شویم و با گالریهای معروف دنیا ارتباط برقرار کنیم. بخشی از این مسیر را باید متولیان این امور فراهم کنند. همچنین میتوان با گالریهای جهانی که محصولات فاخر هنری میفروشند، ارتباط گرفت و محصولات ایران را به آنها معرفی کرد. همانند بسیاری از کشورها که محصولات صنایع دستی خود را از این طریق به دنیا معرفی کردهاند.
بازاریابی صنایع دستی نیازمند بررسی علمی و سرمایهگذاری سازمانهای مرتبط است
این استاد صنایع دستی در مورد بازاریابی و شناسایی بازار هدف صنایع دستی، عنوان کرد: به نظر من این موضوع کاملاً تخصصی است و نباید بر عهده تولیدکننده صنایع دستی باشد و دغدغه تولیدکنندگان تنها باید تولید صنایع دستی باشد و بخش بازاریابی باید به جامعه دانشگاهی فعال در این زمینه سپرده شود تا پس از بررسیهای همهجانبه و ارائه راهکارهای علمی وارد فاز اجرایی شود. این که تولید و فروش محصولات تولیدی بر دوش تولیدکننده باشد، اتفاق درستی نیست. به نظر من بازاریابی علاوه بر بررسیهای علمی و پژوهشی نیاز به حمایت سازمانهای مرتبط و سرمایهگذاری دارد.
تمدن اظهار کرد: به بیان دیگر، باید جذب سرمایهگذار صورت گیرد و افراد با انگیزههای متفاوت جذب این صنعت شده و سپس از آنها کمک بگیریم تا در مقوله صنایع دستی سرمایهگذاری کرده و برای بازاریابی آن هزینه کنند. در واقع زنجیره تأمین صنایع دستی را به صورت تخصصی و کاملاً برنامهریزی شده پیش ببرند؛ به طوری که سطح صنایع دستی کشور ارتقا پیدا کند. زیرا جامعه تغییر کرده و ما با طیف وسیعی از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان روبهرو هستیم.
استفاده از ظرفیت سوشال مدیا در در بازاریابی و معرفی صنایع دستی
وی تصریح کرد: بنابراین باید بر روی جذب سرمایهگذار و اقناع آنها برای سرمایهگذاری در صنایع دستی تمرکز کنیم. این سرمایهگذاری قطعاً در درازمدت سودآور خواهد بود. یکی از موضوعاتی که امروزه مورد توجه است؛ سوشیال مدیا (شبکههای اجتماعی) است که تا حد زیادی به بخش بازاریابی و معرفی محصولات تولیدکنندهها کمک کرده است. این اتفاق بیشتر مربوط به جوانهایی است که در رشته صنایع دستی با گرایشهای گوناگون و یا رشتههای هنری تحصیل داشته، جذب صنایع دستی شده و در این حوزه فعالیت میکنند.
این استاد صنایع دستی اضافه کرد: این افراد لزوم استفاده از ابزار جدید برای معرفی محصولات را درک کرده و خیلی خوب در این زمینه فعالیت میکنند. به طوری که با جستوجو در شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام، تلگرام و سایتهای فروش اینترنتی، متوجه میشویم که بسیاری از تولیدکنندگان محصولات خود را از این طریق معرفی میکنند. از طرف دیگر اینترنت، موتورهای جستجو و شبکههای اجتماعی به انتقال دانش نیز کمک کرده است و در حال حاضر دانش انحصاری در حوزه صنایع دستی وجود ندارد و افراد اطلاعات لازم در خصوص ابزار جدید و سنتی و روشهای تولید صنایع دستی را از طریق فضای مجازی و ارتباط با سایر هنرمندان در مناطق مختلف کشور و یا حتی دنیا به دست میآورند که این اتفاق بسیار کمککننده و امیدبخش است.
لزوم توجه به بستهبندی صنایع دستی در جذب گردشگر خارجی
تمدن خاطرنشان کرد: از نظر من به عنوان یک ناظر بیرونی، فعالیتهایی که توسط متولیان امر در خصوص نوآوری و روزآمدی محصولات دستی در سطح استان و کشور، انجام میشود، کافی نیست. اما از اقدامات خوب و مناسبی که دوستان در معاونت صنایع دستی میراث فرهنگی انجام میدهند، میتوان برگزاری ورکشاپهایی برای انتقال دانش جدید در حوزه صنایع دستی را نام برد که بسیار مفید و کمککننده هستند. امیدوارم چنین اقداماتی افزایش یافته و به شکلها و روشهای گوناگون در کشور اجرا شود.
وی تشریح کرد: استان خراسان رضوی به دلیل موقعیت ویژه خود، دارای گردشگران مذهبی است که به دلیل حرم مطهر امام رضا(ع) به مشهد سفر کرده و بیشتر آنها مسلمان هستند. طیف بزرگی از این گردشگران جذب زیورآلات مخصوص استان که با گوهرسنگهای مختلف تزئین شدهاند؛ میشوند. در این زمینه هم بهروزرسانی، استفاده از طرحهای جدید و توجه ویژه به بستهبندی اهمیت دارد. ما در حوزه بستهبندی صنایع دستی ضعیف عمل کردهایم. بستهبندی صنایع دستی برای گردشگران خارجی مهم است، زیرا بخش عمدهای از این آثار به عنوان هدیه و سوغات استفاده میشود.
این استاد صنایع دستی گفت: به علاوه گردشگران استان باید دستهبندی و سهم گردشگران هر کشور مشخص شده و سپس سلیقه آنها مورد بررسی قرار گیرد. این اقدامات باید به صورت طرحهای پژوهشی اجرا شود و در خصوص آنها سرمایهگذاری صورت گیرد تا نتیجهبخش باشند. ما باید از پتانسیل بالا در نقاط مختلف کشور بهترین استفاده را بکنیم و نباید به راحتی از کنار آن عبور کنیم. هنرمندان صنایع دستی، سرمایههای انسانی این کشور هستند، سرمایههایی برخاسته از فرهنگ و رسوم این سرزمین که باید به آنها توجه و دغدغهها و صحبتهای آنها شنیده شود. امیدوارم کارهای علمی بسیار دقیقی در جهت رشد صنایع دستی استان و کشور صورت گیرد.
انتهای پیام
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ