ایسنا/خراسان رضوی استاد پیشکسوت و نمونه دانشگاه فردوسی مشهد گفت: دانشجوی موفق فردی است که برای هدف انتخابی و والای خود یعنی یادگیری فعالیت کند. برخی از دانشجویان با هدف مدرک گرایی به دانشگاه می‌آیند و هیچ تلاشی برای یادگیری نمی‌کنند، متاسفانه هدف یادگیری میان دانشجویان گم شده است.
علی حائریان اردکانی در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با نقش تربیتی اساتید بر دانشجویان، اظهار کرد: نقش معلم و استاد نه تنها در دانشگاه اهمیت بالایی دارد که در مقاطع پایین‌تر تحصیلی و در مدارس نیز مهم تلقی می‌شود. دانشگاه در زبان انگلیسی “University ” است. “Univers” به معنای کهکشان است و دانشگاه جایی شناخته می‌شود که در آن باید همه جهان را شناخت.
وی افزود: این لغت نشان‌دهنده این است که دانشگاه باید همه علوم و اطلاعات جهان را به دانشجویان خود بیاموزد. از آنجایی که یک استاد دانشگاه نمی‌تواند به تنهایی تمام این علوم را به دانشجویان منتقل کند، این علوم تقسیم بندی شده‌اند. علوم در دانشگاه و برای سهولت تدریس از یکدیگر تفکیک شده‌اند، اما حقیقت امر این است که علوم مختلف در جهان طبیعت نه تنها از هم جدا نیستند بلکه با یکدیگر تعامل نیز دارند. از اساتید دانشگاه انتظار می‌رود که با همه علوم آشنایی داشته و در یک علم نیز متخصص باشند.
اساتید باید الگوی دانشجویان باشند
این عضو هیات علمی گروه مهندسی متالوژی و مواد دانشگاه فردوسی با تاکید بر اینکه استاد باید الگویی برای دانشجویان خود باشد، عنوان کرد: دانشجویان جدا از دریافت اطلاعات علمی استاد به اخلاق، رفتار، منش شخصیتی و جایگاه اجتماعی استاد توجه می‌کنند. اساتید باید به صورت عملی گاهی به دانشجویان آموزش دهند، گفتار اکثر اوقات به تنهایی کفایت نمی‌کند. همانطور که سعدی در کتاب گلستان و در باب درونگری و درویشی اظهار کرد نباید فقط نمایش باشیم. از اساتید دانشگاهی انتظار می‌رود که منش خود را به دانشجویان منتقل کنند.
اساتید و معلمان باید در شهر خوش‌نام باشند
این استاد مهندسی متالوژی و مواد دانشگاه فردوسی با اشاره به اینکه اساتید و معلمان باید در شهر خوش‌نام باشند، بیان کرد: سواد علمی جزو الزامات وجود یک استاد است، در صورتی که یک استاد دانشگاهی سواد لازم در زمینه تخصص خود را نداشته باشد جایی در دانشگاه ندارد. در خصوص ارتقای علمی اساتید معمولا داشتن مقاله و پژوهش علمی اهمیت دارد، اما باید به شخصیت استادی فرد نیز توجه کرد. شخصیت استادی قابل اندازه‌گیری نیست و به صورت شهودی دیده می‌شود.
حائریان اردکانی با اشاره به مغفول ماندن «پرورش» در سیستم آموزش و پرورش، گفت: آموزش انتقالی است، اما پرورش انتقالی نیست. برای پرورش یک فرد باید همراه با او گام برداشت و همراهی کرد. بسیاری از ارزش‌ها از نگاه عموم جامعه دور مانده‌اند. اخلاق کم اساتیدی که علم بسیاری دارند باعث تاسف است.
این استاد پیشکسوت و نمونه دانشگاه فردوسی با اشاره به تعهد به آمادگی و شناخت کامل از موضوع تدریس به عنوان یکی از ویژگی‌های یک استاد ممتاز، خاطرنشان کرد: بسیار بد است که استاد یک درس به تخصص خود و آموزشی که باید ارائه کند مسلط نباشد. بنابراین در طول سال‌های تدریس بسیاری که داشتم بدون مطالعه قبلی سر کلاس درس حاضر نشدم. زحمات زیادی در راستای آموزش دانشجویان کشیدم، این زحمات فقط به این جهت بود تا دانشجویان نتوانند از من به عنوان استاد خود نقطه ضعف بگیرند. دانشجویی که صحبت اشتباه و غیر علمی از استاد خود بشنود، معتقد خواهد شد که استادی بی‌سواد دارد.
وی افزود: در صورتی که دانشجو سوالی بپرسد که پاسخ آن را ندانم، بدون واهمه «بلد نیستم» را خواهم گفت. پس از مطالعه و تحقیق در راستای سوال دانشجو پاسخ صحیح و علمی را به ایشان خواهم گفت و هرگز پاسخی که احتمال اشتباه بودن را دارد به دانشجویان نمی‌گویم. این مسئله عادت خوبی است که اساتید می‌توانند با استفاده از آن از دادن اطلاعات غلط به دانشجویان پیشگیری کنند.
عضو هیات علمی گروه مهندسی متالوژی و مواد دانشگاه فردوسی ادامه داد: دانشگاه به عنوان یک سازمان تسهیل کننده برگزاری کلاس، آموزشگاه و حضور استاد و دانشجو در محیط دانشگاهی است. دانشگاه‌ها در زمان جذب نیرو باید به شاخص‌ها و معیارهای خود برای جذب اساتید بسیار توجه کنند. وزارت علوم تعدادی از این ملاک‌ها را مشخص کرده است و سیستمی با عنوان “جذب استاد” راه‌اندازی کرده است. در این سیستم اساتیدی که متقاضی استخدام هستند و دانشگاه‌هایی که متقاضی به کارگیری نیرو هستند در خواست خود را اعلام می‌کنند.
دانشگاه وظیفه تطبیق اساتید با استانداردهای علمی و فرهنگی را دارد
استاد مهندسی متالوژی و مواد دانشگاه فردوسی اظهار کرد: پس از ارائه درخواست در این سایت استاد به مصاحبه‌ای با مسئولان دانشگاه می‌پردازد. در این مصاحبه سطح علمی، شخصیت، سابقه خانوادگی و فرهنگی مورد بررسی قرار می‌گیرد. وظیفه دانشگاه در این بخش این است که سابقه خانوادگی و شخصیتی استادی که برای پذیرش به آن معرفی شده است را بررسی کند. دانشگاه باید استاد را علاوه بر شاخص‌های استاندارد وزارت علوم با شاخص‌های خود نیز تطبیق دهد. برخی اوقات با رخ دادن مسائلی مانند کمبود استاد در مقطع دکتری، دانشگاه‌ها مجبور می‌شوند تا استانداردهای خود را کمی تنزل دهند.
حائریان اردکانی در رابطه با تاثیر نسبت بالای دانشجویان به نسبت اساتید در ایران و کیفیت برقراری ارتباط میان استاد و دانشجو، بیان کرد: دانشگاه‌ها از نظر نوع فعالیت به دو دسته تقسیم می‌شوند. گروهی از دانشگاه‌ها که صرفا آموزشی هستند و گروه دیگری از دانشگاه‌ها که آموزشی و پژوهشی هستند. دانشگاه‌ها اصولا باید از نوع دوم باشند، اما دانشگاه‌هایی که صرفا آموزشی هستند فقط مختص ایران نمی‌شوند و در تمام دنیا گسترش دارند.
وی تشریح کرد: در دانشگاه‌هایی که صرفا آموزشی هستند نسبت دانشجویان به استاد اهمیت ندارد. مسائل آموزشی در کلاس درس، اینترنت و کتب مختلف گفته می‌شود. نسبت اساتید به دانشجویان در زمان‌هایی که دانشجو مرتبا نیازمند رفع اشکال و مشورت با استاد در زمینه‌های مختلف تحقیقاتی است مطرح می‌شود. به همین علت برای مثال در دانشگاه پیام نور نسبت استاد به دانشجو ۲۰۰ به یک است. اما در دانشگاه دیگری مانند دانشگاه تهران که دانشگاهی سطح یک شناخته می‌شود این نسبت ۲۰ به یک است، یعنی ده برابر کمتر است.
هزینه‌های بالا دانشگاهی موجب ایجاد نسبت بالای دانشجویان به اساتید می‌شود
این استاد پیشکسوت و نمونه دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: مسئله دیگری که موجب شده نسبت دانشجویان به اساتید در دانشگاه‌ها بالا باشد هزینه است. هزینه‌های بالای حقوق اساتید و امکانات دیگر دانشگاه باید از جایی تامین شود. این هزینه‌ها را یا باید دولت پرداخت کند، که سر بار سنگینی برای آن خواهیم بود یا باید دانشجو خود شخصا هزینه‌ها را پرداخت کند. نسبت بالا در هر رشته نیز با رشته‌های دیگر متفاوت است. در برخی از رشته‌ها استاد تنها سخنرانی می‌کند و دانشجویان باید گوش بدهند. در برخی از رشته‌ها مانند مهندسی اساتید دستیارهایی دارند که به آن‌ها معلم حل تمرین می‌گویند و وظیفه پاسخگویی به سوالات دانشجویان را برعهده داشتند.
عضو هیات علمی گروه مهندسی متالوژی و مواد دانشگاه فردوسی با اشاره به اینکه تضاد موجود میان نسل‌ها در میان دانشجویان و اساتید نیز دیده می‌شود، گفت: اگر ما اساتید دانشگاه زبان دانشجویان را نفهمیم و آن‌ها را درک نکنیم موجب انقطاعی در میان این دو قشر خواهد شد. با وجود فاصله سنی زیاد میان این دو نسل گاهی اوقات درک درستی از گفتمان و اهداف یکدیگر نداریم.
توده‌ای شدن آموزش عالی یک آفت است
وی با بیان اینکه توده‌ای شدن آموزش عالی موجب آزار تمام اساتید است، افزود: به نظر من توده‌ای شدن نظام آموزش عالی یک آفت است. از حدود بیست سال گذشته تب مدرک گرایی در ایران حادث شده است و ما نیز به گسترش این تب دامن زده‌ایم. برای مثال به صورت ناگهانی ۳۰۰ موسسه غیرانتفاعی، ۴۵۰ دانشگاه آزاد و ۴۵۰ دانشگاه علمی کاربردی و جمعا ۲ هزار و ۵۰۰ دانشگاه غیر دولتی ایجاد کردیم. زمانی که تمام افراد فوق لیسانس و دکتری شوند، توقع افراد افزایش پیدا می‌کند و کارهای تخصصی عملی کنار گذاشته می‌شود.
حائریان اردکانی در رابطه با بهترین روش برقراری ارتباط میان اساتید و دانشجویان، تشریح کرد: بهترین روش برقراری ارتباط گوش دادن به صحبت‌های دانشجویان و قبول کردن این موضوع است که دانشجویان نیز حرفی برای زدن دارند. نباید اساتید خود را در برج عاج استادی قرار دهند و به دانشجویان با جایگاهی سطح پایین نگاه کنند. اگر تعامل میان این دو قشر نباشد، نمی‌توان به خوبی رابطه برقرار کرد.
دانشجویان هدف خود را گم کرده‌اند
این استاد پیشکسوت و نمونه دانشگاه فردوسی بیان کرد: گذراندن دوره‌هایی در راستای یادگیری تدریس با اخلاق برای اساتید بسیار مناسب است. اساتید با گذراندن اینگونه دوره‌های اخلاقی علاوه بر اینکه آن را در تدریس خود به کار می‌گیرند به دانشجویان نیز می‌آموزند که اخلاق را در فعالیت‌های خود به کار بگیرند. دانشجوی موفق فردی را می‌توان دانست که برای هدف انتخابی و والای خود یعنی یادگیری فعالیت کند. متاسفانه احساس می‌شود که هدف یادگیری میان دانشجویان گم شده است. برخی از دانشجویان متاسفانه با هدف مدرک گرایی به دانشگاه می‌آیند و هیچ تلاشی برای یادگیری نمی‌کنند که این مسئله بسیار بد است.
انتهای پیام
دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ