«رونالدویسم»

خبرگزاری مهر – گروه ورزشی: «من برای شما  کفش های Merurial Dream Speed (سری جدید کفش های کمپانی نایک) را می فرستم به امید اینکه آنها به شما در تحقق رویایتان کمک کنند. زمانیکه من بچه بودم، یک رویای ساده اما بسیار بزرگ و شیدا واری داشتم. این از آن دسته رویاهایی که به هنگام خواب سراغشان می روید، نبود. این یکی از آن رویاهایی بود که واقعا می خواهید شما را در شب بیدار نگه دارد.

می خواستم بهترین فوتبالیست در جهان شوم. من کل زندگی ام را با رویایم تقسیم کردم – در باشگاه، در زمین تمرین- و انجام هرکار لازمی که آن را برایم ممکن می کرد. این خیلی مهم است که شما رویایی داشته باشید و مهمتر از آن این است که برای دستیابی به رویایتان به سختی تلاش کنید. من رویایم را به واقعیت تبدیل کردم و امیدوارم که شما هم بتوانید آن را به واقعیت تبدیل کنید. بدون هیچ تردیدی رویایتان را دنبال کنید. اگر من توانستم که آن را انجام دهم، پس شما هم می توانید.

 به شما تبریک می گویم برای اینکه توانستید واجد شرایط حضور در رقابتهای یورو شوید.  متمرکز بمانید و چشمانتان را به سوی پیروزی بعدی نگاه دارید. موفق باشید و از این کفش ها لذت ببرید.»

کریستیانو رونالدو، اکتبر ۲۰۱۹، پس از صعود تیم فوتبال دختران زیر ۱۷ ساله های پرتغال به رقابت های یورو ۲۰۲۰

واژه ها از هزارلای آسمان قلب مردی شاریده شد، که می تواند حیاتی دوباره برای مزرعه انگیزه های خشکیده و دلهای پژمرده باشد. مردی که نه فقط در کرانه های بی انتهای فوتبال و ورزش، بلکه در عصر انسانها، سمبل یک فرد موفق و قابل ستایش به شمار می رود.

شایان توجه است که آن حقیقتی را که رونالدو در این نامه بازگو می کرد، بسیاری از بزرگان تاریخ علم، هنر، صعنت وعرفان نیز با زبان خاصه ساحت اذهانشان از آن گوهر ناب گفته بودند. مانند پابلو پیکاسو نقاش نامدار اسپانیایی که -چندی پیش، از صد و سی و هشتمین سالگرد تولدش نیز می گذشت- خاطرنشان کرده بود: «هرچیزی که شما بتوانید تصورش کنید واقعی است.»

یا والتر الیاس دیزنی، بنیانگزار کمپانی عظیم والت دیزنی که اعتقاد داشت: «اگر بتوانید رویای آن را داشته باشید، پس می توانید انجامش دهید.»

همینطورآلبرت انیشتین، نابغه دنیای فیزیک که به صراحت بیان می کرد تصویرسازی ذهنی است که آینده شما را شکل می دهد و ناپلئون بناپارت که همواره از سودای دوران کودکی اش یاد می کرد که بر روی کنده ی درختی می نشست و رویای بزرگترین فرمانده شدن را در سرش می پروراند.

بودا و مولانا در جرگه عرفا و ادبا نیز بر این باور بودند که ما همانی می شویم که به آن می اندیشیم و جی. آر. آر. تالکین نویسنده ی شهیر انگلیسی و خالق کتاب ارباب حلقه ها که یک رویای شیرین را از هزار واقعیت قوی تر می دانست.

اکنون در نگاهی اجمالی، به پاره ای از ادله ای می پردازیم که مسبب پیوند رویای رونالدو با حقیقت شدند.

انگیزه و انگیزش
انگیزه یک عامل درونی و ذهنی است. آنچه که باعث می شود فرد را به انجام کاری وادار کند و آهنگی است که موجب انگیزش می شود. انگیزش میل و رغبتی است که سبب نیرو دادن، هدایت کردن و نگهداری رفتار می شود.

کشتی رویاها در اقیانوس پرتلاطم این دو جریان دارد؛ در ابتدا انگیزه ای که سبب خلق این رویاها می گردد و انگیزشی که به رفتار نیرو و جهت می دهد تا انسان را به سوی استحصال مقصودش سوق دهد. به طور کلی انگیزه و انگیزش، از شناخت ها، باورها، نیازها، هیجانها و عوامل درونی و رویدادهای بیرونی ناشی می شود.

در همین زمینه، یکی از تئوری های مشهور انگیزشی نظریه سلسله مراتب نیازهای آبرهام مزلو، روانشناس انسان گراست. او در این هرم می گوید که فقط با ارضای هر مرحله می توان به مراحل بعدی و بالاتری دست یافت. به این منظور او ۵ مرحله را برای نیازهای انسان در نظر گرفت: ۱- نیازهای فیزیولوژیکی؛ غذا، آب و میل جنسی ۲- نیازهای ایمنی؛ امنیت، نظم و ثبات ۳- نیازهای تعلق پذیری و محبت ۴- نیاز به احترام (از جانب خود و دیگران) ۵- نیاز به خود شکوفایی.

زمانیکه از زاویه انگاره مزلو به رونالدو می نگریم، در خواهیم یافت که او در زندگی اش توانسته تمام این نیازها را ارضا کند. در واقع به ترتیب از پایین ترین مرحله، پله پله وارد بالاترین مرحله شده: یعنی نیاز به خودشکوفایی. همان مرحله ای که سبب اعتلا و کمال انسان می شود؛ بنابراین رونالدو نیز یکی از آن خودشکوفاها می باشد.

نظریه بندورا: خودکارآمدی، یادگیری مشاهده ای، خرده اهداف
ده ها سال پیش، آلبرت بندورا یکی از برجسته ترین روانشناسان تاریخ و به گفته بسیار از تحلیلگران، بزرگترین روانشناس زنده حال حاضر جهان، نظریه شناخته شده ای به نام خودکارآمدی را مطرح نمود. او در این نظریه اذعان داشت که خودکارآمدی به معنی ارزیابی و قضاوت های کلی که هر فرد نسبت به عملکرد و کارایی خویش دارد، می باشد. اگر این قضاوت ها و برداشت ها از خویش مثبت باشد، فرد می تواند در مسیر موفقیت قرار گیرد.

می توان این مفهوم را در مصاحبه اخیری که  CR۷ پس از به ثمر رساندن هفتصمدین گل دوران حرفه ای اش ایراد کرد، دریافت: « من به سراغ رکوردها نمی روم، این رکوردها هستند که به سراغ من می آیند.» بنابراین کریستانو رونالدو با توجه به شناخت و باورهای مثبتی که نسبت به ارزش ها و عملکرد خودش دارد، توفیق های زیادی را هم در این وادی به دست آورده و می آورد .

موضوع دیگری که بندورا به آن اشاره نمود، یادگیری مشاهده ای است؛ در واقع این نوع یادگیری سبب می شود که افراد در موقعیت های اجتماعی، اغلب از طریق مشاهده رفتار دیگران، سریع تر یاد می گیرند. با نگاهی گذرا به فرآیند مسیر موفقیت رونالدو ما می توانیم نقش کلیدی این مفهوم را نیز در عملکرد او در یابیم. همانطور که خودش اخیرا در مصاحبه ای گفته بود« شما مشاهده می کنید و از آن هایی که کارشان را بهتر از شما انجام می دهند، الگو می گیرید. این، آن کاری است که وقتی من در منچستر بودم با رایان گیگز، پائول اسکولز، رود فان نیستلروی و ریوفردیناند انجام دادم… اگر شما از کسانی مانند آنها یاد نگیرید، پس یک کودن هستید.»

احراز اهداف بزرگ و بلند مدت امر ساده ای نیست و مشقت و رنجی که در این وادی پیش رواست، فرد را مستعد یاس و افسردگی می کند و در نهایت این دو سبب ناکامی اش می شوند. بندورا معتقد است که به جای اندازه گیری پیشرفت خود بر مبنای اهداف دور از دسترس، باید اهدافی قابل حصول و واقعی را برای فعالیت های روزمره خود در نظر گرفت و هنگامی که شخص به آنها دست می یابد به خودش پاداش دهد.

در واقع در اینجا با  غربال کردن اهداف بزرگ و تبدیل آنها به اهداف کوچکتر و پله پله سپری کردن هر هدف، خرده اهداف صورت می گیرد که سرانجام می تواند به هدف غائی ختم شود. با نظر افکندن به کارنامه رونالدو، پیاده نمودن خرده اهداف نیز در مسیر زندگی اش عیان می شود.

برخلاف لیونل مسی که آتشفشانی از نبوغ و قریحه ذاتی در وجودش فوران می کرد، رونالدو با ممارست و ریاضت های فراوان به این مهم دست یافت. او ابتدا در اسپورتینگ لیسبون استعداد خودش را به معرض نمایش گذاشت ، سپس با درخشش در بازی که برای افتتاحیه ورزشگاه خوزه آلوالده در آگوست ۲۰۰۳ برابر منچستریونایتد که با پیروزی سه بر یک لیسبونی ها به اتمام می رسید، داشت، توجه فرگوسن را جلب نمود تا بی درنگ در همان سال او را به خدمت بگیرد، تا اینکه در سال ۲۰۰۸ در جایگاه برترین فوتبالیست دنیا ایستاد و پس از انتقالش به رئال مادرید، ۴ توپ طلا و رکوردهای فراوانی دیگری را نیز به دست آورد. می توان گفت که سیر صعودی رونالدو مصداق جمله فردریش نیچه فیلسوف بزرگ آلمانی است که نوشته بود« آن که می خواهد روزی پریدن آموزد، نخست می باید ایستادن و راه رفتن و دویدن و بالارفتن و رقصیدن آموزد. پرواز را با پرواز آغاز نمی کنند!»

استقامت و پافشاری
«ما چرا زمین می خوریم ؟ برای اینکه یاد بگیریم چطور بلند شویم.» آلفرد (با بازی مایکل کین)، بتمن: شوالیه تاریکی(۲۰۰۵)

نه همیشه اما معمولا تا زمانیکه آرنجها و زانوها زخمی نشوند، یادگیری دوچرخه سواری نیز میسر نمی شود. شکست هیچ گاه به معنای پایان نیست، بلکه می تواند رهاوردی برای پیروزی باشد. گاهی اوقات می شایست به پهنه زار شکست از پنجره دیگری نگریست؛ همانطور که داستین هافمن ستاره مشهور سینمای هالیوود در خصوص آشفتگی ها و ناراحتی روانی بسیاری از بازیگران موفق سینما بر این باور است که زمانی شما به حد اعلی کامیابی می رسید، دیگر چیزی برای جنگیدن و عرضه ندارید، اما برخی از مواقع شکست ها بهتر هستند چون در شما حس پویایی، تلاش و کنش و واکنش درونی و بیرونی را ایجاد می کنند تا باری دیگر راه پیروزی را در پیش بگیرید.

انگار این پویایی معنای زندگی و زنده بودن را می دهد. اگرچه برخاستن و دوباره جنگیدن یک ویژگی مهمی را می طلبد و آن استقامت و پافشاری است. رونالدو از آن دسته انسانهایی هست که برای اهدافش استقامت کرد و نا امید نشد و با هر شکست به امید پیروزی بعدی ادامه، ادامه و ادامه داد. مانند خورشیدی که غروب را به اشتیاق طلوع پشت سر می گذارد.

به طور مثال، اگر به گذشته وی بنگریم، اشک های اندوهناک او را در یورو ۲۰۰۴ پس از شکست در فینال برابر یونان به یاد خواهیم آورد، اشکهایی که ۱۲ سال بعد با قهرمانی در یورو ۲۰۱۶ به شور و شعف و شادی مبدل گشتند. مثال هایی از این قبیل، درخصوص ماجراجویی های رونالدو در روزگار فوتبالی اش بسیار است. اما آنچه را که او در نامه اش برای دختران فوتبالیست سرزمینش نگارش کرد، پیش از او نیز، بسیاری از مشاهیر دیگر تاریخ به اهمیت آن صحه گذاشته بودند؛ مانند رابرت فرانکن، نویسنده کتاب فاخر انگیزش هیجان که از چشم انداز روانشناختی، نوشته « این نکته به قدری بدیهی و روشن است که در مورد آن جای تردیدی نیست. بی شک، پافشاری رمز موفقیت است.» همچنین ما در کتاب ئی چینگ  یا همان تقدیرات ( کهن ترین و فاخرترین متن اخلاقی و کیمیایی در چین باستان( می خوانیم که یکی از خصیصه های مهم رسیدن به کمال و سعادت، استقامت می باشد.

تنها یک رویای بزرگ، کافی نیست… باید انجام داد
به تازگی کارلوس توز از روزهای هم تیمی بودنش با رونالدو در منچستریونایتد ماجرای جالبی را شرح داده است: «او تمام روز را در باشگاه می گذراند. مانند یک وسواس فکری. به یاد دارم که ما باید در ساعت ۹ صبح تمرین می کردیم، زمانی که من ساعت ۸ رسیدم او نیز در آنجا حاضر بود. بنابراین سعی کردم که این بار ساعت ۷:۳۰ بروم که بازهم او آنجا بود. یک بار من تمام تلاشم را کردم که قبل از او در آنجا باشم، بنابراین ساعت ۶:۳۰ به زمین رفتم، اما او هنوز هم در آنجا بود! اگرچه او خواب آلود بود اما هنوز هم آنجا بود.»

به راستی رویاهای بزرگ ترسناک هستنند و اگر بزرگ نباشند دیگر ترسناک نیستند! و شجاعت به معنای نترسیدن نیست، بلکه به منزله غلبه بر این ترس است. به واقع کسی که رویا پرداز است، می بایستی شجاع هم باشد. چرا که رویاهای بزرگ با خودش مرارت ها و گاه و بیگاه تیره روزی هایی را به دنبال خواهد داشت و گذر از آن در کنار استقامت و پافشاری، منوط به پشتکار و تلاشی فراوانی نیز است که بایستی در لحظه انجام داد.  مطابق با این تعریف، کارل گوستا یونگ روانپزشک و روان تحلگیر پرآوازه سوئیسی گفته بود«تو همانی هستی که اینک انجام می دهی، نه آنچه که می گویی انجام خواهم داد!» رونالدو یکی از همان رویاپردازان شجاع است، یکی از آنهایی که علی رغم رنج های زیادی که در مسیر هدفش با آنها مواجه شد، ولیکن از تلاش و پشتکاردست نکشید. او یک بار در مستند زندگی اش گفته بود« مردم فقط کت و شلوارهای برند و ماشین های لوکس ما را می بینند اما آنها نمی دانند که برای بدست آوردن اینها ما چه مشقت و رنجهایی را متحمل شدیم.» والت دیزنی باری دیگر در آمیزه با آن جمله اش گفته بود که به جای صحبت کردن، بایستی سکوت کرد و انجام داد. درست مانند رونالدو، که، انجام داد.

گذشته را فراموش نکن
چند ماه پیش، کریستیانو به همراه پسر بزرگش به زادگاه کودکی اش(شهر فونشال) رفت. به خانه ای که فراز و فرودهای زندگی اش از آنجا آغاز می شد، خانه ای که در آنجا رشد می کرد و پیش در آمدی برای نواختن سمفونی دلنشین ادامه  شاهراهش می شد. زمانیکه رونالدو جونیور وارد خانه پدری اش شد با حیرت فراوان از او پرسید:« بابا تو در اینجا زندگی می کردی؟!». بلی رونالدو پدر در آنجا زندگی می کرد. او پسرش را به این خانه آورده بود تا  ببینید که از کجا آمده تا به اینجا رسیده. شماره ۷ افسانه ای که به نقل از نشریه معتبر فوربز، دوبار در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ به عنوان پردرآمدترین ورزشکار دنیا معرفی شده بود، چهارمین فرزند خانواده ای است که از قشر طبقه کارگر به شمار می رفتند، فرزندی که بنا نبود متولد شود و در عنفوان نوجوانی نیز با ناراحتی قبلی اش دست و پنجه نرم می کرد.

رونالدو + یسم
سایمون کوپر نویسنده و ژورنالیست برجسته انگلیسی در مقاله ای نوشته بود:«علاوه بر خوردن، آشامیدن و مردن،  تنها چیزی که میلیاردها نفر در آن اشتراک دارند، فوتبال است.» گویا فوتبال، تکه ای جدا ناپذیر از روزمره بسیاری از مردم دنیا شده، تکه ای که همواره شبکه های مختلف تلویزیونی، رادیویی، اینترنتی و سایر رسانه ها، پخش زنده و اخبار آن را پوشش می دهند، تکه ای که شاید بتوان در هرخانواده ای یک تن را مشاهده نمود که مجنون اوست، جنونی که می تواند سایراعضا را به طور مستقیم یا غیرمسقیم متاثر از آن کند. به همین دلیل، کسانی که حتی به آن علاقه ای نشان نمی دهند، بازهم با او بیگانه نیستند.

و فوتبال یک بازی ساده ی زیباست، بازیی که  برای انجامش کافی است یک توپ داشته باشید یا حتی جوراب های در هم لولیده ای که نقش توپ را می توانند ایفا کنند؛* نه نیازی به کفش های گران قیمت است(می دانیم که حتی بسیاری از فوتبالیست های بزرگ تاریخ به ویژه در برزیل و کشورهای آفریقایی با پاهای برهنه در زمین های خاکی، فوتبال بازی می کردند) و نه نیازی به زمین های چمن. جامه ها می توانند کهنه و ژولیده باشند و سنگها نیز می توانند جای خالی تیرهای دروازه را پر کنند.

اگرچه ممکن است عده ای یونگ، تالکین، نیچه، والت دیزنی، پیکاسو، بندورا و سایر مفاخر جهان را نشناسند؛ اما کمتر کسی در جهان است که «کریستیانو رونالدو دوس سانتوس آویرو» را نشناسد. شیوایی و سیالی متن  نامه فوقِ فوق العاده اعجوبه پرتغالی به خاطر زبانش بود. زبان ساده فوتبالی، که به وسیله آن، او از اسرار نیک بختی اش پرده برداری می کرد؛ زبانی واحد، جهان شمول و روتین، که می توان آن را در هر کوی و برزن و بیغوله ای از اقصی نقاط جهان، گفت، شنید و فهمید. شاید به همین دلیل، کلام او که مخلوق فوتبال است، برای ما محسوس تر و ملموس تر از سایر زبانهاست( علم و هنر)؛ اینکه در وجود او نه ردپای هوش خارق العاده ای در میان است و نه ذوق هنری منحصر به فردی. در واقع، رونالدو از جنس همان روزمره های ماست؛ زمینی ای که آسمانی می شد تا سمبلی باشد برای نسلی ( به ویژه نوجوانان و جوانان) که در جستجوی گذرگاه های خوشبختی قدم بر می دارد .

اینک شاید بتوانیم مفهوم تازه ای را وارد لغت نامه ها و ادبیات محاوره ای روزانه مان کنیم. مفهومی با عنوان «رونالدویسم»؛ یعنی آن کسی که انگیزه ای دارد و برایش، رویایی را در لوح ذهن و خیالش نگاره می کند که قسمت لایفنک و مهمی از زندگی اش می گردد تا با انگیزش در پی آن برود و با بالابردن خودکارآمدی، استفاده از خرده اهداف و یادگیری مشاهده ای، در کنار استقامت، پا فشاری و تلاش و انجام دادن، به رویایش جامه عمل بپوشاند تا به خودشکوفایی برسد و برای وقار این مسیر، هرگز گذشته ای که از آنجا آمده را فراموش نکند.

حال شاید شایسته است که این پرسش را از خویش بپرسیم: آیا من نیز در مسیر رونالدویسم قرار گرفته ام؟ اگر پاسخ خیر می باشد، نگران نباشیم، چون هنوز هم دیر نیست. همانگونه که صاحب مانیفست رونالدویسم در نامه اخیرش متذکر شده:    « بدون هیچ تردیدی رویایتان را دنبال کنید. اگر من توانسته ام که آن را انجام دهم، پس، شما هم می توانید.»

*زندانی های آزادی خواه و سیاسی که علیه آپارتاید فعالیت می کردند، در زندان ها با گره زدن جورابهایشان، با یکدیگر فوتبال بازی می کردند که همین امر موجب شده بود که یکی از جرقه های اساسی فروپاشی آپارتاید از همین رویداد و در زندانها زده شود.
——————————————
نویسنده: رامتین ایمانی نوبر